Dachy naczółkowe nawiązują do tradycyjnego budownictwa. Wybierając tego typu więźbę dachową, można sprawić, że budynek będzie się bardzo atrakcyjnie prezentował. To jednak nie koniec zalet. W dachu naczółkowym chodzi przede wszystkim o względy praktyczne. Naczółek znacznie lepiej rozprasza wiatr niż dach dwuspadowy. Ponadto stanowi zadaszenie balkonu. Czy trzeba wiedzieć o tym rodzaju więźby dachowej?
Charakterystyka dachu naczółkowego
Choć dach naczółkowy wywodzi się z architektury regionalnej, stosuje się go również obecnie. Jest popularnie wykorzystywany m.in. na Podhalu, co ma związek ze specyficznymi warunkami klimatycznymi w górskim regionie. Dach naczółkowy bardzo skutecznie chroni przed silnymi wiatrami i ułatwia osuwanie się zalegającego śniegu.
Dachy naczółkowe można spotkać w nowoczesnych projektach. Mogą to być domy drewniane rekreacyjne, typowe domy jednorodzinne, ale także budynki usługowe.
Co ciekawe, źródła historyczne wskazują, że dachy naczółkowe były stosowane już w architekturze antycznej. Do Polski przybyły z Zachodu, dlatego były określane jako dachy niemieckie lub pruskie.
Jak wygląda dach naczółkowy?
Naczółek znajduje się na styku szczytu przegród zewnętrznych i sięga nieco niżej niż linia kalenicy. Z powodzeniem można wstawić pod dachem naczółkowym okna lub zbudować balkon. Na obu brzegach powstają grzbiety, ale sama połać naczółka zwykle nie jest duża. Może być on wysunięty poza lico ściany szczytowej. W tym wypadku stanowi jej dodatkową osłonę. Więźba ze ściętym narożnikiem może być wykonana w dachu w formie dwóch prostokątnych płaszczyzn stykających się wzdłuż kalenicy.
Może być zaprojektowana w różnych systemach:
- krokwiowym,
- krokwiowo-jętkowym,
- krokwiowo-płatwiowym.
Pod dachem naczółkowym można stworzyć poddasze użytkowe.
Jakie jest zadanie naczółka?
Naczółkowy dach, w którym występuje ścięcie narożnika, stanowi wzmocnienie konstrukcji dachu, a także brzegów pokrycia płaszczyzny ścian bocznych. Naczółki powodują, że zredukowane szczyty dachu są bardziej odporne na silne wiatry, które wieją w górskich terenach. Łatwiej też schodzi z nich śnieg i spływa woda deszczowa.
Dach naczółkowy — konstrukcja
Konstrukcja dachu naczółkowego wymaga stworzenia odpowiedniej więźby. Nie jest ona jednak rozbudowana ani skomplikowana w budowie. W więźbie naczółka występują dwie krótkie krokwie narożne tworzące wraz z belką oczepową na dole trójkątny obrys.
W górnym narożniku znajduje się wymian. Jego zadaniem jest podparcie środkowej krokwi naczółka. Jest on potrzebny, żeby uniknąć zbiegu 4 krokwi w jednym punkcie kalenicy. Na dole umieszcza się jętki zgubne, które podpierają krokwie naczółka.
Dach naczółkowy dobrze się prezentuje, gdy ma dosyć strome połacie. Minimalny kąt nachylenia to 35 stopni. Pod takim dachem może znajdować się poddasze użytkowe lub nieużytkowe — w zależności od potrzeb.
Pod dachem dwuspadowym z naczółkami jest znacznie więcej miejsca do mieszkania niż pod dachem czterospadowym. Warto więc pomyśleć o poddaszu użytkowym.
Czy dach naczółkowy jest dachem wielospadowym
Dach naczółkowy przypomina swoim kształtem dach czterospadowy, w rzeczywistości jednak nim nie jest. Pod względem konstrukcji jest zbliżony do dachu dwuspadowego.
Pokrycie dachu naczółkowego
Nie ma ograniczeń co do materiału pokryciowego na dach naczółkowy. To mogą być dachówki, blacha płaska lub blachodachówki. Dwa ostatnie materiały wypadają znacznie korzystniej pod względem ceny, a zapewniają podobną trwałość i estetykę.
Wady i zalety dachu naczółkowego
Największą zaletą dachu naczółkowego jest to, że nie powoduje żadnej straty przestrzeni użytkowej. Można zatem zaprojektować pod nim spore poddasze użytkowe. Niewielkie trójkątne połacie nie stanowią też przeszkody w umieszczaniu okien w ścianach szczytowych.
Inne zalety dachu naczółkowego to między innymi:
- wzmocnienie dachu,
- zmniejszenie naporu wiatru na szczyty dachu,
- wydajne odprowadzenie opadów z dachu,
- większa przestrzeń pod dachem,
- osłona szczytów budynku.
Wadą tego typu dachu są dosyć wysokie koszty wykonania. Dach naczółkowy nie jest najprostszą konstrukcją, ponieważ ma wiele kątów, co nie sprzyja oszczędności materiału i robocizny.
Konstrukcja dachu dwuspadowego jest z pewnością tańsza, jednak liczne zalety dachu naczółkowego sprawiają, że warto się na niego zdecydować.
Koszty dachu naczółkowego
Im większe są powierzchnie połaci dachowych, a ich kształt odbiega od prostokąta, tym większe będzie zużycie materiałów i koszt robocizny. Standardowy dach dwuspadowy albo płaski jest zatem najtańszy w budowie.
Przyjmuje się, że cena wykonania jednego metra kwadratowego dachu naczółkowego wynosi 100-200 zł (dane na kwiecień 2023). Koszt zależy od zastosowanych materiałów, lokalizacji, czy cennika wybranego wykonawcy. Przykładowo blachodachówka jest znacznie tańsza niż dachówka ceramiczna.
W domach z dachem naczółkowym należy także zastosować odpowiednie okna dachowe, co może oznaczać wyższe wydatki.
Zobacz podobne
