Wybór odpowiednich materiałów na dach to decyzja na lata. Niestety wiele osób starannie dobiera rodzaj pokrycia, systemy rynnowe i okna dachowe, ale poświęca najmniej uwagi pozornie błahym elementom, jakimi są na przykład gwoździe. To błąd, ponieważ to właśnie te niewielkie stalowe łączniki stanowią o sile i bezpieczeństwie całej konstrukcji. Prawidłowo dobrane i zamocowane gwoździe do deskowania dachu decydują o tym, czy pokrycie wytrzyma napór wichury i ciężar śniegu, czy też ucierpi w wyniku działań niekorzystnych warunków atmosferycznych.
Dlaczego wybór gwoździ do deskowania dachu ma znaczenie dla całej konstrukcji?
Prawidłowy dobór gwoździ ma znaczenie, ponieważ to te niewielkie łączniki zapewniają integralność poszycia, usztywniają więźbę dachową i przenoszą obciążenia od wiatru i śniegu, a tym samym chronią całą konstrukcję przed zniszczeniem. Dach nieustannie poddawany jest działaniu sił zewnętrznych. Zimą musi unieść ciężar zalegającej pokrywy śnieżnej, a podczas wichur opierać się siłom ssącym wiatru, które próbują poderwać i zerwać pokrycie. Gwoździe stanowią pierwszą i najważniejszą linię obrony przed tymi zagrożeniami.
Pełne deskowanie pełni funkcję sztywnej tarczy, która spina i usztywnia całą konstrukcję więźby dachowej. Jednak ta tarcza powstaje dopiero w momencie, gdy pojedyncze deski zostaną połączone w jeden pracujący element. Właśnie za to odpowiadają gwoździe. Podobnie jak w firmie Florian Centrum budujemy swoją reputację na solidności i jakości – potwierdzonej między innymi certyfikatami ISO, tak solidność dachu opiera się na jakości połączeń wykonanych za pomocą gwoździ. Zastosowanie niewłaściwych łączników to tworzenie najsłabszego ogniwa w łańcuchu, które niweczy wartość drogich materiałów i starannej pracy dekarzy, co naraża dom na katastrofalne w skutkach uszkodzenia.
Wiedza o tym, jakie siły działają na połać dachową, uświadamia, że nie każdy gwóźdź jest w stanie sprostać temu wyzwaniu. Rynek oferuje jednak szeroką gamę łączników, od prostych i gładkich, po zaawansowane technologicznie wkręty.
Jakie rodzaje gwoździ i wkrętów wykorzystuje się przy budowie dachu?
Przy budowie dachu wykorzystuje się:
- gwoździe gładkie,
- gwoździe profilowane (pierścieniowe i skrętne) o znacznie wyższej nośności na wyrywanie,
- specjalistyczne gwoździe papowe,
- oraz specjalne wkręty ciesielskie jako nowoczesną alternatywę dla najbardziej odpowiedzialnych połączeń.
Każdy z tych łączników ma inne właściwości i zastosowanie, a ich dobór zależy od mocowanego elementu i oczekiwanej wytrzymałości.
Gwoździe gładkie to najprostszy i najtańszy typ łącznika, ale ich nośność na wyrywanie jest najniższa. Znacznie lepsze właściwości mocujące zapewniają gwoździe profilowane. Gwoździe skrętne wkręcają się we włókna drewna dzięki swojej spiralnej geometrii trzpienia, co zwiększa opór przy próbie wyrwania. Najwyższą wytrzymałość zapewniają gwoździe pierścieniowe, których trzpień pokryty jest karbami działającymi jak zadziory – raz wbite stawiają ogromny opór siłom wyrywającym.
Osobną kategorię stanowią gwoździe papowe – tzw. „papiaki”. Charakteryzują się bardzo szerokim, płaskim łbem. Ich zadaniem nie jest przenoszenie dużych obciążeń konstrukcyjnych, lecz pewne mocowanie miękkich materiałów, takich jak papa czy membrana, bez ryzyka ich rozdarcia. W najbardziej odpowiedzialnych połączeniach, zamiast gwoździ, stosuje się wkręty ciesielskie. Zapewniają one najwyższą nośność, a także dokładny docisk łączonych elementów i możliwość demontażu. Ich wadą jest wyższa cena oraz dłuższy czas montażu.
Sama znajomość typów łączników to dopiero połowa sukcesu, ponieważ konieczne jest dopasowanie ich konkretnych parametrów – długości, średnicy i ochrony antykorozyjnej – do grubości desek i wymagań konstrukcyjnych, aby zapewnić doraźną wytrzymałość oraz wieloletnią, bezawaryjną pracę całego poszycia.
Jakie gwoździe do deskowania dachu wybrać, aby zapewnić trwałość na lata?
Należy wybrać gwoździe profilowane (pierścieniowe lub skrętne) ocynkowane, o długości zapewniającej minimum 5 cm zakotwienia w krokwi i średnicy dobranej tak, aby nie rozszczepiać drewna. To trzy podstawowe kryteria, które gwarantują, że połączenie będzie bezpieczne i odporne na wpływ czynników zewnętrznych.
Fundamentalną zasadą jest dobór gwoździ o odpowiedniej długości. Powinna ona wynosić od 2,5 do 3 razy tyle, co grubość przybijanej deski. Dla typowego deskowania o grubości 25 mm oznacza to gwoździe o długości 70-80 mm. Najważniejszym wymogiem jest jednak zapewnienie minimalnej głębokości zakotwienia w elemencie nośnym, czyli w krokwi. Zgodnie ze sztuką budowlaną i normami penetracja gwoździa w krokwi musi wynosić minimum 5 cm. Znaczenie ma też ochrona przed korozją. Stosowanie gwoździ nieocynkowanych jest niedopuszczalne, ponieważ szybko ulegną one korozji i stracą swoją nośność. Standardem są gwoździe wykonane z ocynkowanej stali galwanicznie. W miejscach o podwyższonej wilgotności lub w konstrukcjach o zakładanej bardzo długiej żywotności zaleca się stosowanie gwoździ ocynkowanych ogniowo, które oferują większą odporność.
Wszystkie te zasady wynikają z norm inżynierskich, które określają minimalne rozstawy łączników oraz ich odległości od krawędzi desek. Liderzy rynku, tacy jak Florian Centrum, nie idą na kompromisy w kwestii jakości. W związku z tym wybór gwoździ powinien być podyktowany tą samą filozofią – bezwzględnym dążeniem do zgodności z normami i sztuką budowlaną, co jest gwarancją zapewnienia trwałości na dekady.
Ogólne zasady doboru łączników nabierają praktycznego znaczenia dopiero wtedy, gdy odniesiemy je do konkretnych zadań na budowie. Każdy element dachu – od litej deski, przez płytę OSB, aż po kontrłaty i łaty – ma swoją specyfikę i wymaga zastosowania właściwie dobranego systemu mocowania.
Jakie gwoździe wybrać do mocowania poszczególnych elementów dachu?
Do deskowania z desek litych i płyt OSB stosuje się gwoździe pierścieniowe lub skrętne 70-80 mm, natomiast do montażu łat na kontrłatach używa się dłuższych gwoździ konstrukcyjnych 100-120 mm, aby zapewnić prawidłowe zakotwienie w krokwi. Prawidłowe wykonanie dachu wymaga systemowego podejścia, gdzie każdy typ łącznika ma swoje określone miejsce.
| Element do zamocowania | Zalecany typ gwoździa/wkrętu | Orientacyjne wymiary (dla deski 25 mm) | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Deskowanie z desek litych | Gwoździe pierścieniowe lub skrętne | 3,1×70 mm lub 3,1×80 mm | Dwa gwoździe na każdą krokiew |
| Poszycie z płyt OSB/MFP | Gwoździe pierścieniowe lub skrętne | 3,1×70 mm lub 3,1×80 mm | Gęstszy rozstaw co ok. 15 cm na obwodzie płyty i co 30 cm w jej środku |
| Montaż kontrłat do krokwi | Gwoździe skrętne, pierścieniowe lub wkręty | Gwoździe ok. 4,0×90 mm | Długość musi zapewnić min. 5 cm w krokwi |
| Montaż łat do kontrłat | Długie gwoździe skrętne, pierścieniowe | Gwoździe ok. 4,0×100 mm lub 4,2×120 mm | Długość gwoździ musi uwzględnić grubość łaty i kontrłaty, aby zagłębić się w krokwi na min. 5 cm |
Szczególną uwagę należy zwrócić na przybijania łat. W tym przypadku gwóźdź musi przejść przez łatę (np. 4 cm) i kontrłatę (np. 2,5 cm), zanim dotrze do krokwi. Zatem ich długość musi być znacznie większa, aby spełnić warunek minimalnego zakotwienia. Użycie zbyt krótkich gwoździ jest jednym z najczęstszych i najgroźniejszych błędów wykonawczych.
Nawet najlepszy materiał, idealnie dopasowany do swojego zastosowania, nie spełni swojej funkcji, jeśli zostanie zamontowany w nieprawidłowy sposób. Dlatego równie ważna, co wiedza, jakie gwoździe wybrać, jest znajomość techniki ich wbijania oraz świadomość najczęstszych błędów wykonawczych.
Na co należy zwrócić uwagę podczas wbijania gwoździ i mocowania kolejnych elementów deskowania?
Podczas wbijania gwoździ należy pamiętać o zachowaniu minimalnych odległości od krawędzi deski, aby uniknąć jej pękania, oraz o dobiciu łba gwoździa do zlicowania z powierzchnią drewna, żeby nie uszkodzić późniejszej hydroizolacji.
Aby uniknąć rozszczepiania desek, zwłaszcza w pobliżu ich czoła, zaleca się zachowanie minimalnych odległości od krawędzi, a w przypadku twardego lub wysuszonego drewna można rozważyć wstępne nawiercanie otworów. Wbijanie gwoździ można wykonywać przy użyciu tradycyjnego młotka ciesielskiego lub nowoczesnych gwoździarki pneumatycznych, gazowych bądź akumulatorowych. Gwoździarki przyspieszają pracę, jednak wymagają użycia odpowiednich gwoździ łączonych w taśmy lub zwoje i regulacji siły wstrzeliwania.
Niezależnie od narzędzia znaczenie ma głębokość wbicia gwoździa. Gwóźdź niedobity, z wystającym łbem, będzie stanowił punktowe zagrożenie dla membrany dachowej lub papy, która z czasem może ulec przetarciu w tym miejscu. Z kolei gwóźdź wbity zbyt głęboko, zagłębiający się w drewno, uszkadza jego strukturę i osłabia siłę połączenia. Idealne mocowania to takie, w których łeb gwoździa jest zlicowany z powierzchnią deski – tworzy gładką i bezpieczną płaszczyznę pod kolejne warstwy dachu.
Jakie gwoździe do deskowania dachu będą najlepsze? Podsumowanie
Najlepsze gwoździe do deskowania dachu to gwoździe pierścieniowe lub ewentualnie skrętne, obowiązkowo ocynkowane, o długości zapewniającej co najmniej 5 cm penetracji w krokwi, co dla typowej deski 25 mm oznacza wymiar ok. 3,1×80 mm. To bezkompromisowy wybór gwarantujący najwyższy poziom bezpieczeństwa i trwałości całej konstrukcji.
- Typ gwoździa – zawsze wybieraj gwoździe profilowane. Najwyższą nośność na wyrywanie mają gwoździe pierścieniowe i to one są najlepszym wyborem.
- Ochrona antykorozyjna – używaj wyłącznie gwoździ ocynkowanych, najlepiej ogniowo, aby skutecznie zabezpieczyć je przed korozją.
- Długość gwoździa – pamiętaj o zasadzie minimum 5 cm zakotwienia w krokwi. Dla deskowania z deski 25 mm optymalna długość to 70-80 mm.
- Średnica gwoździa – dobierz ją do grubości deski, aby nie powodować pękania drewna – dla deski 25 mm standardem jest ok. 3,1 mm.
- Liczba i rozstaw – wbijaj minimum dwa gwoździe na każdą krokiew i zachowuj odpowiednie odległości od krawędzi desek.
To jeden z etapów budowy dachu, który jest nie widoczny po zakończeniu prac ciesielsko-dekarskich. Stanowi on jednak bardzo ważną rolę w stabilności, bezpieczeństwie dachu jak również całego budynku. Przestrzegajmy, aby te kilka ważnych aspektów technicznych zostało zastosowanych podczas budowy naszego wymarzonego domu – firma Florian Centrum doradza i wspiera.
Ambasador Florian Centrum Sp. z o.o.
Mistrz ciesielstwa, mistrz dekarstwa, mistrz blacharstwa, Wiceprezes ds. szkoleń kujawsko –pomorskiego Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy, Orzecznik techniczny, wieloletni szkoleniowiec. Prowadzi własną firmę Techado Usługi blacharsko-dekarskie. Ma uprawnienia pedagogiczne.
Zobacz podobne
